Сонгуулийн хуулийн төсөлд ямар заалтууд оров

Улстөр ・Нийтэлсэн: Отгонхүү 2015 04 сар 21

 

УИХ-ын 2016 оны сонгууль хаяанд ирчихээд байна. Жил орчмын хугацаа үлдсэн учир ирэх сонгуулийн сунгаанд хүч үзэх сонирхолтой “луугарууд” олон байх. Тиймээс энэ парламент байгуулагдах үеэс л өөрчлөлт оруулна гэж дуншсан Сонгуулийн тухай хуулийн төслийг яаравчлан батлах гээд төрийн түшээд завгүй байна. Уг хуулийн төсөлд гар бие оролцох саналтай парламентад суудалгүй жижиг намуудын төлөөлөл ч Төрийн ордноор зочлох болж.Эрх баригч нам 2012 оны сонгууль явуулсан зарчим болох 28:48 харьцаагаа барих нь зохимжтой гэж үзэж байна. Өөрөөр хэлбэл, намын жагсаалтаар 28, нэг мандаттай тойргоос 48 нь нэр дэвшинэ гэсэн үг. Энэ хувилбар хэр оновчтой вэ.

 

Үүнийг УИХ дахь МАН-ын бүлэг болон МАХН-МҮАН-ын “Шударга ёс” эвслийнхэн төдийлөн таашаахгүй байгаа. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Ч.Улаан Монгол Улсын гавьяат хуульч Б.Чимэд агсны дэвшүүлж байсан Монгол Улс бүхэлдээ нэг тойрог, нам эвслүүд 76 нэр дэвшигчийг дэвшүүлэх тогтолцоог оруулах санал гаргаад буй. Тэгвэл УИХ дахь “Шударга ёс” эвслийн  бүлгийн дарга Н.Батцэрэг Ч.Улааны саналыг бататган хэлсэн. Тэрээр “Нам эвслүүд 76 нэр дэвшигчийг дэвшүүлнэ. Сонгогч 76-гаас сонгоё гэснээ дугуйлна. Хүний дугуйлсан санал намын сагсанд орно. Хүнээ эрэмбэлнэ, зөвхөн намаараа биш сонгогчоороо эрэмбэлүүлэх ёстой. Үүнийг дэмжиж болох хамгийн боломжтой хувилбар гэж үзэж байна” хэмээн байр сууриа илэрхийлсэн. Өөрөөр хэлбэл, сонгогдсон гишүүд нь нийт сонгогчдын саналыг авч чадах эсэхээ шийдэх боломжтойгоороо онцлог гэж эвслийн бүлэг үзжээ.

 

УИХ дахь МАН-ын бүлэг намын жагсаалт гэж байхгүйгээр 76 тойрогтой байх саналаа хэдийнэ хэлээд амжсан. Тэдний хувилбарыг зарим улс төр судлаач оновчгүй гэж үзэх. Учир нь 2000 онд одоогийн МАН /тухайн үеийн МАХН/ 76 суудлаас 72-ыг нь авч байсан ч нийт сонгогчдын 51 хувийн санал хүрэхтэй үгүйтэй байсан аж. 2012 оны сонгуульд ялагдаж, сөрөг хүчин болсон тус намд энэ хувилбар хамгийн оновчтой гэж үзэх хүн олон. Гэхдээ уг хувилбар дэмжигдэх эсэх нь эргэлзээтэй. Тэд парламент дахь сөрөг хүчин гэдэгт л хамаг учир байгаа юм. Гэсэн хэдий ч МАН-ынхан Сонгуулийн тогтолцоогоор ард нийтийн санал асуулга явуулах шаардлагатай хэмээн байр сууриа илэрхийлсээр байгаа.

 

Ямартай ч УИХ-ын гишүүн Р.Бурмаагаар ахлуулсан Сонгуулийн хуулийн ажлын хэсгийнхэн хуулийн төслийн эхний хувилбарыг бэлэн болгож, намуудаас санал авч эхэллээ. Энэ хувилбараар Сонгуулийн хуулийн ерөнхий дүр зураг гараад ирчихсэн байгаа юм.

 

Тухайлбал, сонгуулийн санхүүжилтийн асуудлыг хуулийн төсөлд нэлээд нарийн тусгаж өгчээ.2012 оны сонгуульд намууд 35 тэрбум төгрөг цацсан судалгаа бий. Тэгвэл шинэ хуулиар аль болох бага зардал гарахаар зохицуулалт хийсэн байна. Өөрөөр хэлбэл, сонгуульд зарцуулах мөнгөний дээд хэмжээг Үндэсний аудитын газраас тогтоож өгөх аж. Энэ заалтыг зөрчвөл нэр дэвшигч болоод намын хүлээх хариуцлагыг ч оруулж байгаа гэх.Ингэхдээ сонгуулийн үеийн сурталчилгааны зардлын дээд хэмжээнд хязгаар тогтоох нь.

 

 

Үргэлжлэлийг энд дарж уншина уу


Манай сайт танд таалагдаж байвал LIKE хийгээрэй. Танд баярлалаа.


Сэтгэгдэл үлдээх