НИТХ-д тэмүүлсэн 76 зүрх “шархлав”

Улстөр ・Нийтэлсэн: Мэргэн охин 2016 05 сар 21


...Энгүй сайхан түүнд 100 зүрх тэмүүлж

Эцэс сүүлд нь харин 99 нь шархална... Н.Нямдорж гуайн шүлгийн энэ мөр санаанд буугаад болдоггүй. Утга агуулга нь ойрын хоёр өдөр өрнөж буй улс төрийн үйл явдалтай дүйгээд байгаа юм л даа. Эгэлгүй сайхан бүсгүй нь энэ удаа нийслэлийн ИТХ болж байна. Уг “сайхан бүсгүй”-н зүрх сэтгэлийг эзэмдэж, зөөлөн сэнтийд нь тухлахын тулд 100 биш, 314 хүн горилсон юм. 11 нам, хоёр эвслийн болон 19 бие даан нэр дэвшигч байлаа. Гэвч эцэст нь есөн намын 238 хүн л шалгуурт тэнцэж, 76 зүрх “шархалж” үлдэв. Шалгуураа давж чадаагүй, хуулиа мөрдөөгүй бол “уйлаад” үлдэхээс яах билээ. Гэвч хаа хаана л эргэлзээтэй зүйл болчих шиг.

МЭДЭЭГҮЙ ЮҮ, МЭДЭХИЙГ ХҮСЭЭГҮЙ ЮҮ

Уг сонгуульд нэр дэвшигчийг бүртгэх, эсэхийг аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн сонгуулийн хороо баримт бичгийг хүлээн авснаас хойш тав хоногийн дотор шийдвэрлэнэ. Энэ хугацаа уржигдар дуусаж, нийслэлийн Сонгуулийн хороо ИТХ-д өрсөлдөхөөр болсон хүмүүсийг зарласан нь тэр. Ингэхэд “Тусгаар тогтнол, эв нэгдэл” болон “Эх орончдын нэгдсэн эвсэл” жагсаалтаас хасагдав. Нийслэлийн Сонгуулийн хороо үүний шалтгааныг “Орон нутгийн сонгуульд зөвхөн нам оролцохоор хуульд заасан” хэмээн тайлбарласан. Сонгуулийн хуулийн 14.1-т үнэхээр тухайн аймаг, нийслэл, сум, дүүрэгт салбартай, санал хураалт болохоос 180-аас доошгүй хоногийн өмнө Дээд шүүхэд бүртгүүлсэн нам орон нутгийн сонгуульд нэр дэвшүүлэх эрхтэй байхаар заажээ. Тэнд эвсэл, бие даагч гэсэн өөр заалт байхгүй.

Аливаа сонгуульд нэр дэвшүүлэх гэж буй нам, эвсэл эхлээд хуулиа судлах нь зүй ёсны хэрэг. Орон нутгийн сонгуульд нэр дэвшүүлэх эрх гэсэн 14 дүгээр зүйлийг нийслэлийн ИТХ-д өрсөлдөх гэж буй хэн ч хамгийн түрүүнд унших ёстой. Дээрх хоёр эвслийн төлөөлөл өчигдөр мэдээлэл хийв. Нийслэлийн ИТХ-д эвсэл оролцох заалтыг сонгуулийн хуулиас хассаныг уржигдар л мэдсэн мэт аашилсан. МНН-ын дарга О.Бум-Ялагч “Сонгууль болохоос зургаан сарын өмнө хуульд өөрчлөлт оруулахыг хориглох заалтыг мартчихсан юм чинь энэ мэт алдаа бол зовлон биш байх” гэсэн. Тусгаар тогтнол, эв нэгдлийн намын төлөөлөгч “Хуулийн 14.1-т нам нэр дэвшүүлнэ гэсэн. Гэхдээ эвсэл нэр дэвшүүлэхийг хориглоно гэсэн заалт байхгүй. Хориглоогүй бол зөвшөөрнө гэсэн үг. Тэгээд ч манай эвсэл мөрийн хөтөлбөрөө нийслэлийн Аудитын газар хүргүүлж хянуулахад юм хэлээгүй.

Хэрэв эвсэл сонгуульд оролцож болохгүй байсан юм бол тодорхой заах ёстой байсан” гэлээ. Бас нэг нь “Аудитын газар тухайн бичиг баримт хуульд нийцэж буй, эсэхийг хянадаг. Тэгээд болно гэвэл Сонгуулийн хороо хүлээн авдаг. Сонгуулийн хороо хууль тайлбарладаг субъект биш” гэв. Бас тэд юмыг яаж мэдэх вэ гээд нам тус бүрээрээ болон эвслээрээ гэсэн хувилбараар материалаа хүргүүлсэн гэнэ. Тэгэхэд нь “Битгий толгой эргүүлээд бай, эвслээрээ л материалаа өг” гэж аудитынхан хэлсэн хэмээн ярив.

Энэ бүх тайлбар тэд хуулиа уншсан, нийслэлийн ИТХ-ын сонгуульд зөвхөн нам нэр дэвшүүлнэ гэснийг мэдэж байсныг батална. Сонгуульд оролцох гэж буй намынхан хуулиа уншаагүй гэвэл итгэх хүн гарахгүй. Тэгээд ч Тусгаар тогтнол, эв нэгдлийн намын дарга Г.Уянга, Удирдах зөвлөлийн гишүүн Л.Цог нар УИХ-ын гишүүн, Сонгуулийн хуулийг хэлэлцэн батлалцсан хүмүүс шүү дээ. Тэгэхээр “Хориглоогүй л бол зөвшөөрсөн гэж ойлгоно” хэмээн зүтгэсэн байна. Тэгчихээд одоо нэг талаар шоу хийж буй хэрэг.

НЭГ Ч БИЕ ДААГЧГҮЙ СОНГУУЛЬ

Энэ бол ямар ч шатны сонгуулийн түүхэнд тохиолдоогүй сонин хэрэг гарцаагүй мөн. Нийслэлийн ИТХ-ын сонгуульд бие даан оролцохоор 19 хүн материалаа хүргүүлсэн ч бүгд яг ижил шалтгаанаар хасагдчихав. Тэд тухайн нэр дэвших тойргийнхоо 501-ээс доошгүй сонгогчийн дэмжсэн гарын үсэг цуглуулах учиртай. Эрсдэлээ тооцох учраас бүгд л 501-ээс илүү хүний гарын үсэг цуглуулсан байгаа юм. Гэтэл жагсаалтад нь насанд хүрээгүй хүүхэд орсон, эсвэл гэр бүлийнхээ өмнөөс зурсан, бүр “хийсвэр хүн” гаргаж ирсэн гэх мэт зөрчил бүгдэд нь илэрсэн гэх. 13 дугаар тойрогт бие даан нэр дэвших гэж байсан н.Батбаатар “Гарын үсэг цуглуулах ажлыг би багийнхантайгаа гардан хийсэн. 536 хүний гарын үсэг цуглуулсан ч 483-ынх нь зөрчилтэй байна гэсэн.

Ийм өндөр тоогоор зөрчил гарах боломжгүй. Миний материалын ард огт танихгүй, 10 жилийн хүүхдийн бичиг баримт хавсаргаад “Насанд хүрээгүй хүүхдээс гарын үсэг авсан байна” гэсэн. Би гомдолтой байна. Бие даагчид энэ шийдвэрийг эсэргүүцэж нийслэлийн Сонгуулийн хорооны даргатай уулзсан. Тэгэхэд “Ядаж гурван бие даагч оруулахгүй бол эд нар жагсах нь” гэж ярьсан байна. Энэ чинь юу гэсэн үг юм бэ” гэлээ.

Үргэлжлэлийг эндээс уншина уу

 


Манай сайт танд таалагдаж байвал LIKE хийгээрэй. Танд баярлалаа.


Сэтгэгдэл үлдээх