-Сонгуулийн хуульд өөрчлөлт оруулахад бидэнд 20 орчим хоногийн хугацаа л үлдэж байна. Энэ хугацаанд Сонгуулийн хуульд зайлшгүй хийх ёстой өөрчлөлтийг хийж чадвал ард түмний итгэлийг хүлээж чадна. Нөгөө талд хямралаас гаргах парламентыг бүрдүүлж чадна. Иймээс МАН-ын зүгээс Сонгуулийн хуульд онцгой ач холбогдол өгч байна. Сонгуулийн хуулийг хэлэлцэх эсэхийг шийдээд арав гаруй хоног өнгөрч байна. Харамсалтай нь, цааш ахиц гарах эсэх нь тодорхойгүй байгаа.

УИХ дахь МАН-ын бүлгээс Сонгуулийн хуулийн талаар хэд хэдэн санал гаргасан байна. Үүнд, Сонгуулийн саналыг хар машинаас гадна гараар тооллогыг давхар хийж баталгаажуулах ёстой. Хар машины баталгаат байдлыг хөндлөнгийн байгууллагаар урьдчилсан байдлаар баталгаажуулах асуудлыг Сонгуулийн хуульд тусгах ёстой. Ард түмэн хар машинд итгэхгүй байгаа учраас ард түмний итгэлийг алдсан хар машиныг хэрэглэхгүй байх, хэрэглэсэн тохиолдолд гараар давхар тоолох хэрэгтэй гэдэг саналыг гаргасан. Эрх барьж байгаа АН-ынхан зөвхөн хар машинаар сонгууль явуулна гэж зүтгэж байна. Хамгийн гол нь хяналтын тооллого хийхгүй гэж байгаагийн цаана ард түмний бус хар машины сонголтоор бүрдсэн парламент дахин бүрдээд ард иргэдийн амьдралыг доройтуулах вий гэдгээс болгоомжлох ёстой.  Хар машины эргэлзээг тайлъя гэдэг асуудлыг Монголын ард түмэн, МАН хүсч байгаа. Үнэхээр шударга сонгууль явуулдаг юм бол яагаад хар машины тооллогыг гараар тоолоод тохирч байна уу, зөрж байна уу гэдгийг тайлж болдоггүй юм бэ. Нэг удаа тоолоод үзье таарч байвал дараа, дараагийн сонгууль хар машинаар тоолъё. Хэрвээ итгэл үнэмшил төрүүлэхгүй бол хар машин хэрэглэх шаардлагагүй.

Ийм учраас хар машины эргэлзээг тайлъя гэдэг асуудал бид тавьж байгаа, ингэхийн тулд хяналтын тооллого хийх ёстой гэдэг шаардлага тавьж байна. Харамсалтай нь, хяналтын тооллого хийхгүй, хар машинд яагаад эргэлзээд байна вэ гэдэг асуудлыг эргүүлээд тавьдаг. Энэ нь өөрөө хардлагыг улам дагуулж байгаа. Кодын асуудал хөндөж байна. Төрийн бүх эрх мэдэл ард түмний мэдэлд байна уу гэдгийг сонгууль шийддэг. Гэтэл сонгуулийн дүнг гаргадаг хар машины код, программ нь хэний мэдэлд байна вэ, хэний өмч вэ гэдэг эргэлзээтэй.

Программ код нь гадны улсын өмч байдаг. Төрийн эрх барих үйл ажиллагаагаа гадны улсын өмчөөр шийдүүлж байгаа нь үнэн бол ямар асуудал болж хувирах вэ, ойлгохын аргагүй байгаа биз дээ. Тийм учраас энэ эргэлзээг тайлах ёстой.  Бүх хэсэг дээр гараар хяналтын тооллого хийдэг байх ёстой. 1700 орчим машин байдаг, тэрийг нэг удаа гараар тоолж үзээд эргэлзээгээ тайлъя гэдэг үүднээс бүх машин дээр хяналтын тооллого хийхийг шаардаж байгаа юм. Орон нутгийн сонгууль, УИХ-ын сонгуулийг хамтад нь зохион байгуулах шаардлагагүй гэж үзэж байна. УИХ-ын 76 мандат дээр 700 гаруй хүн нэр дэвшдэг.

Сум, аймаг, нийслэл, дүүргийн ИТХ-ын 7800 орчим мандат дээр 25 мянга орчим хүн нэр дэвшдэг. Дээрээс нь саналын хуудас ямар болох вэ. Нэлээн урт саналын хуудсан дээр олон хүнийг дугуйлах болно. Зөв саналаа өгөх бололцоо хаагдах, нууцлал алдагдах, эргээд сонгуулийн маргаан гарвал ялагдсан хүмүүсийн маргаан улс төрийг тогтворгүй байдал руу оруулчих учраас тусад нь зохион байгуулах ёстой гэсэн байр суурийг МАН-ын бүлэг барьж байна.